Άνοια & Συμπληρώματα Διατροφής: Μπορεί να Προληφθεί η Γνωστική Φθορά;
Η άνοια είναι μια εκφυλιστική νευρολογική κατάσταση που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, με τη νόσο Αλτσχάιμερ να αποτελεί τη συχνότερη μορφή της. Καθώς δεν υπάρχει ακόμη θεραπεία, αυξάνεται το ενδιαφέρον για παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να καθυστερήσουν ή να περιορίσουν την εξέλιξή της. Σε αυτό το πλαίσιο, πολλοί ερευνητές μελετούν τον ρόλο των συμπληρωμάτων διατροφής στη διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας.
Όπως επισημαίνει ο οργανισμός Alzheimer’s Research UK, η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων – περίπου το 98% – έχει περιθώριο βελτίωσης όσον αφορά στη φροντίδα της εγκεφαλικής τους υγείας. Παράλληλα, μελέτες δείχνουν ότι ένα καθημερινό διατροφικό συμπλήρωμα ενδέχεται να συμβάλλει προληπτικά στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης άνοιας, χάρη στις ευεργετικές του επιδράσεις στη λειτουργία του εγκεφάλου.
Η Δύναμη των Φυτικών Ινών: Νέα Επιστημονικά Δεδομένα για την Πρόληψη της Άνοιας
Σε επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο περιοδικό Nature, οι ερευνητές παρατήρησαν σημαντική βελτίωση στη γνωστική λειτουργία ατόμων ηλικίας άνω των 60 ετών, μετά από λήψη ενός συγκεκριμένου διατροφικού συμπληρώματος για μόλις 12 εβδομάδες. Το συμπλήρωμα περιείχε δύο οικονομικές και ευρέως διαθέσιμες μορφές φυτικών ινών: ινουλίνη και φρουκτοολιγοσακχαρίτες (FOS). Αυτά τα συστατικά, που ανήκουν στην κατηγορία των πρεβιοτικών, λειτουργούν ως «τροφή» για τα ωφέλιμα βακτήρια του εντέρου, ενισχύοντας έτσι έμμεσα και την εγκεφαλική υγεία μέσω του άξονα εντέρου-εγκεφάλου.
Βιταμίνες του συμπλέγματος Β και βιταμίνη D για την πρόληψη της Άνοιας
Σύμφωνα με το National Institute on Aging (NIA), υπάρχουν ενδείξεις ότι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ιδίως το φυλλικό οξύ (B9), η B6 και η B12, ίσως βοηθούν στη μείωση των επιπέδων ομοκυστεΐνης, μιας ουσίας που σχετίζεται με την ατροφία του εγκεφάλου. Ωστόσο, όπως τονίζεται από τους ειδικούς του NIA, τα στοιχεία είναι ακόμη ανεπαρκή για να προταθούν αυτά τα συμπληρώματα ως θεραπεία για την άνοια.
Επιπλέον, η βιταμίνη D, η οποία εμπλέκεται σε πολλές λειτουργίες του οργανισμού, έχει συνδεθεί με τη γνωστική υγεία. Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έχουν βρεθεί συχνότερα σε άτομα με άνοια. Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί αν τα συμπληρώματα βιταμίνης D μπορούν να αποτρέψουν ή να καθυστερήσουν την εμφάνιση της νόσου.
Ιχθυέλαιο και Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα: Μπορούν να βοηθήσουν στην αποτροπή εξέλιξης της Άνοιας;
Τα Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, όπως το DHA και EPA που βρίσκονται στο ιχθυέλαιο, έχουν μελετηθεί εκτενώς λόγω της πιθανής νευροπροστατευτικής τους δράσης. Μεταξύ των διατροφικών παραγόντων που έχουν μελετηθεί για την πρόληψη της γνωστικής έκπτωσης σε ηλικιωμένους, τα πιο σταθερά και θετικά ερευνητικά ευρήματα αφορούν τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία συχνά αξιολογούνται με βάση την ποσότητα ψαριού που καταναλώνεται στη διατροφή.
Η Alzheimer's Association αναφέρει ότι αν και υπάρχουν ενδείξεις πως τα Ωμέγα-3 μπορεί να είναι ευεργετικά για την καρδιά και γενικά για την υγεία του εγκεφάλου, οι μελέτες για την αποτελεσματικότητά τους στην πρόληψη ή καθυστέρηση της άνοιας δεν είναι ακόμη οριστικές.
Βότανα και φυσικά εκχυλίσματα
Συμπληρώματα όπως το Ginkgo biloba έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον του κοινού και της επιστημονικής κοινότητας. Όπως σημειώνει η Mayo Clinic, ορισμένες μελέτες έδειξαν μικρή βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας, αλλά τα συνολικά αποτελέσματα είναι αντικρουόμενα και δεν υποστηρίζουν τη χρήση του ως αποδεδειγμένη θεραπεία για την άνοια.
Τι λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) για τη μείωση κινδύνου Άνοιας
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) στην επίσημη κατευθυντήρια οδηγία του για τη μείωση του κινδύνου άνοιας τονίζει πως δεν συνιστά τη χρήση συμπληρωμάτων όπως βιταμίνες Β ή Ε, πολυβιταμινούχα σκευάσματα ή Ωμέγα-3 λιπαρά για την πρόληψη της γνωστικής έκπτωσης, καθώς δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την αποτελεσματικότητά τους.
Συμπέρασμα
Αν και αρκετά συμπληρώματα διατροφής μελετώνται για την πιθανή τους συμβολή στην πρόληψη ή αντιμετώπιση της άνοιας, καμία ουσία μέχρι στιγμής δεν έχει αποδειχθεί επαρκώς αποτελεσματική ώστε να προτείνεται επίσημα για θεραπευτικούς σκοπούς. Οι διεθνείς οργανισμοί συνιστούν προσοχή και τονίζουν ότι τα συμπληρώματα δεν πρέπει να υποκαθιστούν τη φαρμακευτική αγωγή ή έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής.
