Διαταραχές Ύπνου

Το φαινόμενο του Ύπνου

Ο ύπνος είναι ένα φαινόμενο που χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένη συμπεριφορά, μειωμένο συνειδησιακό επίπεδο και ηλεκτροεγκεφαλογραφικά ευρήματα.

Η βιολογική χρησιμότητα του ύπνου αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια. Υπάρχουν πολλές θεωρίες για το τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η θεωρεία της αποκατάστασης βασίζεται στην αυξημένη αναβολική δραστηριότητα και την νευρωνική και ιστική αποκατάσταση των καθημερινών βλαβών κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η θεωρία της δημιουργίας μνημονικών κυκλωμάτων βασίζεται στην ενίσχυση της ικανότητας μάθησης και τη δημιουργία σταθερών αναμνήσεων κατά τον ύπνο.

Μια πρόσφατη πειραματική ανακάλυψη σχετίζει τον βαθύ και επαρκή ύπνο με μειωμένα επίπεδα β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο. H αυξημένη ποσότητα β-αμυλοειδούς και η παθολογική εναπόθεση αυτού στον εγκέφαλο σχετίζεται με τη νόσο Alzheimer.

Στέρηση Ύπνου: Επιπλοκές

Πέρα από τις διάφορες θεωρίες για τη βιολογική χρησιμότητα του ύπνου, αυτό που δεν αμφισβητείται είναι οι επιπλοκές της μακροχρόνιας στέρησής του. Η χρόνια στέρηση ύπνου είναι ένα σημαντικότατο πρόβλημα για την υγεία του ανθρώπου. Το χρόνιο «χρέος ύπνου» σχετίζεται ισχυρά με τις εξής συνέπειες:

·        Συναισθηματικές (κατάθλιψη, ευερεθιστότητα κ.α.)

·        Μεταβολικές (παχυσαρκία με μειωμένα επίπεδα λεπτίνης, σακχαρώδη διαβήτη και αρτηριακή υπέρταση)

·        Κοινωνικές (μειωμένη απόδοση και γνωσιακή ικανότητα καθώς και αυξημένος κίνδυνος ατυχημάτων κυρίως λόγω ημερήσιας υπνηλίας)

·        Ανοσολογικές (πτώση του ανοσοποιητικού συστήματος)

·        Ορμονικές (διαταραχή του υποθαλάμου - υποφυσιακού - επινεφριδιακού άξονα)

Ιδανική Ποσότητα Ύπνου

Η ιδανική ποσότητα ύπνου ορίζεται ως:

Η διάρκεια του ύπνου ύστερα από την οποία το άτομο μπορεί να λειτουργήσει σε πλήρη εγρήγορση για όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Για τους ενήλικες αυτό ορίζεται στις εφτά με οχτώ ώρες. Τα τελευταία χρόνια σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής παρατηρείται μια διαρκής μείωση των ωρών ύπνου. Η μείωση αυτή είναι της τάξης των μία με δύο ωρών.

Διαταραχές Ύπνου – Οξεία & Χρόνια Αϋπνία

Η αϋπνία, η έλλειψη δηλαδή επαρκούς σε ποσότητα και ποιότητα ύπνου, διακρίνεται σε οξεία και χρόνια. Η διάκριση αυτή προκύπτει από τη διάρκεια εμφάνισης του προβλήματος.

1.      Οξεία Αυπνία

Η διαταραχή του ύπνου είναι μικρής διάρκειας, λιγότερο των τεσσάρων εβδομάδων. Συνήθως σχετίζεται με κάποιο γεγονός ή αλλαγή στην καθημερινότητα του ατόμου, που του προκαλεί Stress. Στην περίπτωση αυτή και για διάρκεια όχι μεγαλύτερη των τεσσάρων εβδομάδων μπορεί να προταθεί ήπια φαρμακευτική αγωγή.

2.      Χρόνια Αυπνία

Στη χρόνια αϋπνία, αντίθετα, η μη φαρμακευτική αγωγή, σύμφωνα με μελέτες, είναι η καλύτερη επιλογή όσον αφορά τα θεραπευτικά αποτελέσματα. Η μακροχρόνια άλλωστε χρήση υπναγωγικών φαρμακευτικών σκευασμάτων σχετίζεται με τα φαινόμενα της εξάρτησης αλλά και της ανοχής. Δηλαδή ο ασθενής χρειάζεται μεγαλύτερες δόσεις φαρμάκων χωρίς τα ανάλογα αποτελέσματα.

Διαταραχές Ύπνου – Συμπεριφορική Προσέγγιση

Στην περίπτωση αυτή, λοιπόν, η συμπεριφορική προσέγγιση έχει πολύ καλύτερα και σταθερά αποτελέσματα. Η συγκεκριμένη προσέγγιση σχετίζεται με την αλλαγή στη συμπεριφορά του ατόμου απέναντι στο θέμα του ύπνου. Βασικός πυλώνας της είναι οι οδηγίες για την υγιεινή του ύπνου, καθώς και οι τεχνικές χαλάρωσης. Αυτές θα διαμορφώσουν τις συνθήκες για  την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Διαταραχές Ύπνου: Αντιμετώπιση με Ιατρικό Βελονισμό

Σε όλη αυτήν την προσπάθεια για την αντιμετώπιση των διαταραχών ύπνου ο ιατρικός βελονισμός αποτελεί έναν άριστο σύμμαχο. Αυτό έγκειται στο γεγονός ότι πολύ γρήγορα, σε σχέση με άλλες τεχνικές, μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του Stress. Παράλληλα, επαναφέρει την ομοιόσταση στον οργανισμό.

Διαδικασία Ιατρικού Βελονισμού

Στον ιατρικό βελονισμό χρησιμοποιούνται ειδικές, λεπτές αποστειρωμένες βελόνες. Οι βελόνες αυτές τοποθετούνται ανώδυνα σε ειδικά σημεία στον κορμό, στα άκρα και στο κεφάλι του θεραπευόμενου. Ο ασθενής ξαπλώνει ήρεμος για 20-25 λεπτά και στη συνέχεια αφαιρούνται οι βελόνες οπότε και ολοκληρώνεται η συνεδρία.

Η επιλογή των σημείων βασίζεται σε συγκεκριμένα θεραπευτικά πρωτόκολλα. Ωστόσο, εξατομικεύεται, ανάλογα με τα συνοδά συμπτώματα του ασθενούς, ύστερα από τη λήψη του ιστορικού. Στην όλη θεραπευτική διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει 8 με 12 συνεδρίες, αντιμετωπίζονται και οι λοιπές κλινικές εκδηλώσεις. Συνήθως σχετίζονται με το Stress, όπως για παράδειγμα γενικευμένη κόπωση ή γαστρεντερικές διαταραχές.

Ο βελονισμός είναι τουλάχιστον τόσο αποτελεσματικός όσο και η φαρμακευτική αγωγή, χωρίς τις παρενέργειες των φαρμάκων. Πρόκειται για ιατρική προσέγγιση που πρέπει να θεωρείται ως μια από τις θεραπευτικές παρεμβάσεις σε ασθενείς με διαταραχές ύπνου.

Αντιμετώπιση Διαταραχών Ύπνου με τον Βελονισμό: Στοιχεία από Μελέτες

Συνοψίζοντας τα στοιχεία από τις εγκυρότερες δημοσιευμένες μελέτες θα υποστηρίζαμε ότι μέσω βελονισμού βελτιώνεται η αϋπνία διότι:

·        Αυξάνεται η νυκτερινή έκκριση ενδογενούς μελατονίνης (Spence et al 2004)

·        Αυξάνεται η ενδογενή παραγωγή οπιοειδών πεπτιδίων (ιδίως β-ενδορφίνης) και η δραστηριότητα (δεκτικότητα) των μ-οπιοειδών υποδοχέων (Cheng et al 2009).

·        Αυξάνεται η αιματική ροή στον εγκέφαλο (μικροκυκλοφορία) (Yan 2010).

·        Μειώνεται ο συμπαθητικός τόνος (Lee 2009A).

·        Μεταβάλλονται τα επίπεδα διαφόρων νευροδιαβιβαστών (ή των τροποποιητών τους) όπως σεροτονίνης, νορεδρεναλίνης, ντοπαμίνης, γ-αμινοβουτυρικό  και ΝΥ.

·        Τροποποιείται η εγκεφαλική χημεία (αγχόλυση και μείωση της υπέρμετρης δραστηριότητας – ομοιοστατική δράση) (Lee 2009A, Samuels 2008, Zhou 2008).